Chaebol (çebol diye okunuyor) terimi (varlıklı zümre) Güney Kore’de (iç savaş sonrası) 1960’lardan itibaren devlet tarafından desteklediği küresel şirketlerini tanımlamak için kullanılıyor. Samsung, Hyundai, LG bizim aşina olduklarımız ama bildiğimizin ötesinde iş alanları var. Böyle 45 gruptan bahsediliyor ama bunların önde gelen ilk yarısı Güney Kore’nin ihracatının yarısını gerçekleştiriyorlar. Japonların Keiretsu modelinden bazı farkları var, örneğin Japonya’dan farklı olarak bir banka sahibi olamıyorlar. Bir diğer fark ise profesyonel değil aileden yöneticilere sahip olmaları.
Bir kesim tarafından tehlikeli (kötü yönetilmeleri durumunda ekonomiye etkileri bakımından) veya tekelci olarak görülmelerine rağmen ülkenin kalkınmasında etkili bir güç oldukları sanırım inkar edilemez.
Bir tanesi var ki, belki şimdi haberdar olacaksınız: Mars Cinema Group’u Esas Holding’den 2016 yılında satın alan CJ CGV. CJ Group; gıda, bioteknoloji, lojistik-dağıtım ve eğlence-medya sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Chaebol’lar arasında büyüklüğe göre 13üncü sırada.
Mottoları da çok dikkat çekici “Hayatın her alanına nüfuz eden bir kültür yaratıyoruz”. Kore’lilerin K-pop, K-drama ve yemekleriyle ülkelerinin çapından beklenmedik bir etki yarattığı ortada. Buna karşılık kendimizi düşündüğümde; sahip olduğumuz kültürel zenginlikle sadece dünyanın belli bölgelerinde dizi endüstrisi ile bir varlık gösterebiliyoruz ama bunu müziğe, sanata, yeme-içmeye taşıyabilmiş değiliz.
Faaliyet gösterdikleri alanı haritada görebiliyorsunuz, yaklaşık bir milyar dolarlık bir yatırımla Türkiye’de bulunmaları ilginç, öte yandan Kore’lilerin Türkiye’ye özel bir ilgileri (gönülleri) olduğunu unutmamak lazım.
Güney Kore’nin son 60 yılda ekonomik alanda başardıkları çok etkileyici. Bizde de belli sermaye gruplarının, ailelerin kollanıldığına inanılır. Neden acaba aynı global başarı veya refah oluşmamış, sizce neyi eksik/yanlış yapmışız?
Aslında bu karşılaştırma bir çok akademik araştırma ile ortaya konmuş, ben katkı yapmak isteyenler için alan açıyorum. ☺️
